Waarom heeft de ene persoon zoveel meer discipline dan de ander? Terwijl sommige mensen moeiteloos opstaan voor een ochtendtraining en geen enkele keer zwichten voor een stukje chocola, kunnen anderen nauwelijks gemotiveerd raken om naar de sportschool te gaan, laat staan gezonde snacks te kiezen. Onderzoekers hebben ontdekt dat deze verschillen grotendeels te maken hebben met bepaalde persoonlijkheidskenmerken.

Zelfbeheersing

Zelfbeheersing is niet zomaar één eigenschap, maar valt uiteen in twee categorieën. Ten eerste is er het vermogen om impulsen te onderdrukken: je hebt zin in chips, maar je eet ze niet. Ten tweede is er de proactieve kant van zelfbeheersing: het vermogen om actie te ondernemen om je doelen te bereiken, zoals het direct aanmelden bij een sportschool wanneer je fitter wilt worden.

Persoonlijkheid en zelfbeheersing

Eerdere onderzoeken hebben al laten zien dat zelfbeheersing sterk beïnvloed wordt door bepaalde persoonlijkheidskenmerken uit het bekende Big 5-model: openheid, consciëntieusheid, extraversie, vriendelijkheid en neuroticisme. Uit eerdere studies bleek dat consciëntieusheid en extraversie vaak helpen bij het ontwikkelen van zelfbeheersing, terwijl neuroticisme dit juist kan ondermijnen.

Een nieuwe studie van de Universiteit van Oslo duikt dieper in deze relaties en komt met interessante bevindingen. De onderzoekers ontdekten dat de interactie tussen deze persoonlijkheidskenmerken en de verschillende vormen van zelfbeheersing veel complexer is dan eerder gedacht.

Een Noors onderzoek

Discipline en zelfbeheersing zijn twee belangrijke idealen binnen het leger. Om de interactie tussen persoonlijkheid en zelfbeheersing te onderzoeken, onderzochten de onderzoekers 480 jonge Noorse militairen. Ze maakten een onderscheid tussen twee soorten zelfbeheersing: inhiberende zelfbeheersing, oftewel het vermogen om verleidingen te weerstaan, en initiërende zelfbeheersing, het vermogen om proactief actie te ondernemen. Daarbij keken ze naar hoe neuroticisme de invloed van andere persoonlijkheidskenmerken op deze vormen van zelfbeheersing beïnvloedde.

De resultaten bevestigden dat neurotische mensen over het algemeen slechter zijn in het onderdrukken van impulsen. Daarentegen bleken extraverte en consciëntieuze personen beter in het beheersen van hun impulsen en het nemen van proactieve stappen om hun doelen te bereiken. Maar de onderzoekers ontdekten ook dat neuroticisme een negatieve invloed heeft op deze vaardigheden. Neuroticisme vermindert bijvoorbeeld het vermogen van extraverte mensen om hun impulsen te onderdrukken en verkleint de proactieve zelfbeheersing van consciëntieuze mensen.

Het is meer dan simpel doorzettingsvermogen

Zelfbeheersing is essentieel voor succes, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Het is daarom nuttig om te begrijpen welke eigenschappen bijdragen aan een betere zelfbeheersing. Hoe beter je inzicht hebt in je eigen persoonlijkheidskenmerken, hoe gerichter je kunt werken aan het versterken van je discipline.

De onderzoekers concluderen dat de relatie tussen persoonlijkheid en zelfbeheersing complexer is dan eerder gedacht. Niet alleen bestaan er twee typen zelfbeheersing, maar persoonlijkheidskenmerken zoals extraversie en consciëntieusheid beïnvloeden deze elk op hun eigen manier. Neuroticisme kan deze positieve eigenschappen bovendien verzwakken. Dit inzicht kan waardevol zijn voor bijvoorbeeld het selecteren van mensen voor functies die een hoog niveau van zelfbeheersing vereisen, zoals in de militaire of medische sector, maar ook voor het ontwerpen van effectieve programma’s om zelfbeheersing te verbeteren.

Zelfbeheersing is dus niet alleen een kwestie van wilskracht. Het hangt samen met wie je bent, hoe je in elkaar zit en welke eigenschappen je kunt ontwikkelen om succesvol te worden. Door te investeren in het versterken van je zelfbeheersing kun je niet alleen je gezondheid en prestaties verbeteren, maar ook het beste uit jezelf halen.

Bronnen: