Pre-diabetes is een aandoening waarbij de bloedsuikerspiegel hoger is dan normaal, maar nog niet hoog genoeg om als diabetes te worden gediagnosticeerd. Het is een belangrijke waarschuwing dat het risico op het ontwikkelen van diabetes type-II verhoogd is. Het goede nieuws is dat pre-diabetes omkeerbaar is, maar het vereist wel bewustzijn en actie. Laten we eens kijken naar wat pre-diabetes precies is, de risicofactoren en wat je kunt doen om het te voorkomen.
Wat is pre-diabetes?
Pre-diabetes treedt op wanneer de bloedsuikerspiegel hoger is dan normaal, maar nog niet hoog genoeg om te worden geclassificeerd als diabetes type-II. Het betekent dat het lichaam moeite heeft om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden, wat kan leiden tot schade aan organen en weefsels als het onbehandeld blijft. In Nederland hebben ruim 1,4 miljoen Nederlanders pre-diabetes en lopen dus een verhoogd risico om ook diabetes type-II te krijgen. Uit een onderzoek van Maastricht Universiteit blijkt dat 14% van de mensen met pre-diabetes binnen 8 jaar diabetes ontwikkelt.
Risicofactoren voor pre-diabetes
Er zijn verschillende risicofactoren die het risico op het ontwikkelen van pre-diabetes verhogen. Enkele van de belangrijkste zijn:
- Overgewicht of obesitas: Overgewicht, vooral rond de buik, verhoogt het risico op pre-diabetes omdat het de insulineresistentie verhoogt, wat betekent dat cellen niet goed reageren op insuline.
- Gebrek aan lichaamsbeweging: Een sedentaire levensstijl verhoogt het risico op pre-diabetes. Regelmatige lichaamsbeweging helpt de bloedsuikerspiegel onder controle te houden en verbetert de insulinegevoeligheid.
- Familiegeschiedenis van diabetes: Als diabetes type 2 voorkomt in je familie, is de kans groter dat je pre-diabetes ontwikkelt.
- Leeftijd: Het risico op pre-diabetes neemt toe naarmate je ouder wordt, vooral na de leeftijd van 45 jaar.
- Slecht dieet: Een dieet dat rijk is aan bewerkte voedingsmiddelen, suiker en geraffineerde koolhydraten kan het risico op pre-diabetes verhogen.
- Hoge bloeddruk en hoog cholesterol: Beide aandoeningen zijn geassocieerd met een verhoogd risico op pre-diabetes en diabetes type 2.
Wat is diabetes type-II?
Diabetes type 2 ontwikkelt zich meestal geleidelijk, vaak gedurende een lange periode van jaren. Veel mensen hebben in de beginfase geen symptomen en worden pas gediagnosticeerd wanneer ze al langere tijd pre-diabetes hebben gehad. Het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 neemt toe naarmate iemand ouder wordt en wordt beïnvloed door factoren zoals genetica, levensstijl en medische geschiedenis.
Mensen met pre-diabetes hebben een verhoogd risico om diabetes type 2 te ontwikkelen, maar niet iedereen met pre-diabetes zal daadwerkelijk diabetes ontwikkelen. Door gezonde veranderingen in levensstijl aan te brengen, zoals dieet, lichaamsbeweging en gewichtsbeheersing, kan de progressie naar diabetes type 2 worden vertraagd of zelfs voorkomen.
Symptomen van diabetes type-II
Symptomen van diabetes type 2 kunnen subtiel zijn en zich langzaam ontwikkelen, waardoor ze gemakkelijk over het hoofd worden gezien. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
- Verhoogde dorst en frequent urineren: Als de bloedsuikerspiegel hoog is, probeert het lichaam overtollige suiker uit te scheiden via de urine, wat leidt tot frequent urineren en uitdroging.
- Vermoeidheid: Omdat cellen niet voldoende glucose kunnen opnemen voor energie, kunnen mensen met diabetes type 2 zich vermoeid en lusteloos voelen.
- Gewichtsveranderingen: Onverklaarbaar gewichtsverlies of gewichtstoename kan een teken zijn van diabetes type 2.
- Wazig zicht: Hoge bloedsuikerspiegels kunnen tijdelijk het gezichtsvermogen aantasten.
- Langzame genezing van wonden: Diabetes type 2 kan het vermogen van het lichaam om wonden te genezen verminderen.
- Tintelende of gevoelloze handen en voeten: Langdurig hoge bloedsuikerspiegels kunnen zenuwbeschadiging veroorzaken, wat leidt tot tintelingen, gevoelloosheid of pijn in de handen en voeten.
- Frequent infecties: Diabetes type 2 kan het immuunsysteem verzwakken, waardoor mensen vatbaarder worden voor infecties zoals urineweginfecties en schimmelinfecties.
Preventie is belangrijk: wat kun je zelf doen?
Gelukkig zijn er stappen die je kunt nemen om pre-diabetes te voorkomen of om te keren als je al gediagnosticeerd bent. Enkele belangrijke strategieën zijn:
- Eet gezond: Kies voor een dieet dat rijk is aan volle granen, groenten, fruit, magere eiwitten en gezonde vetten. Beperk bewerkte voedingsmiddelen, suiker en geraffineerde koolhydraten.
- Beweeg regelmatig: Streef naar minstens 150 minuten matige lichaamsbeweging per week, zoals wandelen, fietsen of zwemmen.
- Behoud een gezond gewicht: Als je overgewicht hebt, zelfs een bescheiden gewichtsverlies van 5-10% kan helpen de bloedsuikerspiegel te verlagen en het risico op pre-diabetes te verminderen.
- Verminder stress: Chronische stress kan de bloedsuikerspiegel verhogen. Zoek naar manieren om stress te verminderen, zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen.
- Volg je bloedsuikerspiegel: Als je risico loopt op pre-diabetes, laat dan regelmatig je bloedsuikerspiegel controleren door je huisarts.
Door bewust te zijn van de risicofactoren voor pre-diabetes en actie te ondernemen om gezonde levensstijlgewoonten aan te nemen, kun je het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 aanzienlijk verminderen. Het is nooit te laat om gezonde veranderingen aan te brengen en je gezondheid te verbeteren.