Noodsituatie uitgeroepen door WHO
In de afgelopen weken is er wereldwijd toenemende zorg ontstaan over de Mpox-uitbraak, voormalig de apenpokken genoemd, met meldingen van besmettingen in landen variërend van Centraal-Afrika tot Zweden en Pakistan. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft vorige week een internationale noodtoestand uitgeroepen. Toch lijken de grootste zorgen zich vooral te concentreren op delen van West- en Centraal-Afrika, waar een gevaarlijkere variant, clade 1, zich verspreidt. Deze variant is dodelijker en makkelijker overdraagbaar dan eerdere versies van het virus. Bij sommige uitbraken is het sterftecijfer opgelopen tot 10 procent, hoewel recentere uitbraken een lager sterftepercentage laten zien. Dit staat in schril contrast met de uitbraak in 2022, waar clade 2 dominant was en 99,9 procent van de geïnfecteerden overleefde (bron 1, 2, 3).
Vergelijkbaar met Covid?
Hoewel de huidige uitbraak zorgelijk is, benadrukt de WHO dat het niet vergelijkbaar is met de COVID-19-pandemie. Hans Kluge, regionaal directeur van de WHO voor Europa, benadrukte dat landen weten hoe ze mpox onder controle moeten krijgen. Hij wees erop dat de snelle internationale reactie in 2022 effectief was, maar dat de aandacht daarna verslapte en er geen robuust vaccinatieprogramma is opgezet in de meest getroffen regio’s (bron 4).
Moeten wij ons hier zorgen maken?
Vaccins en noodhulp
Ondanks de oproep van organisaties zoals Artsen zonder Grenzen om hulp te bieden, heeft Nederland besloten voorlopig geen vaccins naar getroffen landen te sturen. Minister Fleur Agema wil voldoende vaccins achter de hand houden voor een eventuele uitbraak in Nederland. Marion Koopmans, viroloog aan het Erasmus MC, geeft aan dat de kans op een uitbraak in Nederland klein is, maar niet uitgesloten. Europa heeft sinds 2022 altijd te maken gehad met enkele Mpox-besmettingen, en momenteel is er één geval van de gevaarlijkere clade 1-variant vastgesteld in Stockholm, Zweden.
Ontwikkelingen Afrika en Europa
De situatie in Afrika is echter ernstiger. In landen als de Democratische Republiek Congo, waar meer dan 5.000 gevallen zijn geregistreerd in 2024, zijn de middelen beperkt, waardoor niet alle vermoedelijke gevallen getest kunnen worden(bron 4).
De vaccins zijn schaars in de regio, ondanks toezeggingen van westerse landen zoals de VS en de EU om vaccins te doneren (bron 4).
Het is duidelijk dat hoewel er in Europa relatief minder reden is tot zorg, de situatie in Afrika urgent blijft, en internationale hulp cruciaal is om verdere verspreiding en dodelijke slachtoffers te voorkomen.