Problematiek

In het najaar van 2023 is er een onderzoek uitgevoerd door de GGD en het RIVM bij 188.000 tweede- en vierdejaars van het voortgezet onderwijs over de ervaring van hun eigen gezondheid. Hierbij heeft 20% van de jongeren aangegeven niet positief te zijn over de huidige gezondheid, dit getal was in 2019 nog maar 10%. Deze stijging kent vele oorzaken die dan ook zeker aangepakt moeten worden willen we toewerken naar een gezonde generatie.

Mentale problemen

Tijdens de coronapandemie hebben veel jongeren te maken gekregen met ernstige mentale problemen. De langdurige periodes van lockdowns, sociale isolatie en de sluiting van scholen en andere sociale voorzieningen hebben geleid tot gevoelens van eenzaamheid, angst en depressie. Het wegvallen van de dagelijkse routine en de onzekerheid over de toekomst hebben de stressniveaus verhoogd, wat resulteerde in een toename van psychische klachten onder jongeren. Daarnaast heeft de overbelasting van digitale middelen, zoals online lessen en sociale media, bijgedragen aan een verminderd gevoel van welzijn en verhoogde druk. Deze omstandigheden hebben een negatieve impact gehad op de mentale gezondheid van jongeren, wat duidelijk maakt hoe belangrijk het is om mentale ondersteuning en passende hulpbronnen beschikbaar te stellen voor deze kwetsbare groep.

In 2021 kwam er uit onderzoek dat jongeren zich minder gelukkig voelden. In 2023 blijkt dat deze bevinding helaas niet is veranderd. Sinds de coronaperiode is begonnen (2019) ervaren jongeren meer stress.

Vapen en roken

Over dit onderwerp is natuurlijk al ontzettend veel discussie geweest op de nieuwskanalen. Het aandeel van jongeren dat vapen, roken of een e-sigaret gebruiken op regelmatige basis is meer dan verviervoudigd! In 2019 was het aantal jongeren dat vapete 2% en in 2023 9%. Ook het gebruik van sigaretten en shag stijgt van 4 tot 6%. De aantrekkingskracht van e-sigaretten, vaak gepromoot als een veiliger alternatief voor traditionele sigaretten, heeft geleid tot een toename in het gebruik onder jongeren, die zich niet altijd bewust zijn van de gezondheidsrisico’s. Om dit gedrag af te leren, is een combinatie van educatie, preventie en interventie essentieel. Voorlichting op scholen over de schadelijke effecten van zowel vapen als roken, evenals campagnes die de sociale en emotionele gevolgen benadrukken, kunnen jongeren helpen beter geïnformeerde keuzes te maken. Daarnaast kunnen strengere regelgeving en beperkingen op de verkoop en marketing van tabaks- en vapeproducten aan minderjarigen de toegankelijkheid verminderen. Het aanbieden van ondersteuningsprogramma’s en counseling kan jongeren die al gebruik maken van deze producten helpen om te stoppen. Door een holistische benadering die zowel preventie als actieve ondersteuning omvat, kunnen we het rook- en vapegedrag onder jongeren effectief verminderen.

Ongezonde leefstijl

Een derde oorzaak is dat jongeren vaker een ongezonde leefstijl behouden. Denk hierbij aan minder sporten, snel naar de supermarkt voor de lunch op school (snacks en ongezonde maaltijden) en natuurlijk de grote hoeveelheid online. Dit leidt onder andere tot slaapproblemen, gewichtstoename en minder energie. Ook ziet men dat de schoolprestaties hierdoor achteruit gaan, zeker doordat de jongeren ontzettend veel tijd online doorbrengen.

Het stimuleren van een gezonde leefstijl bij jongeren vereist een geïntegreerde aanpak die zich richt op zowel educatie als praktische ondersteuning. Onderwijs over voeding, beweging en mentale gezondheid moet een prominente plaats innemen in het curriculum van scholen, zodat jongeren de kennis en vaardigheden ontwikkelen om gezonde keuzes te maken. Daarnaast is het belangrijk om een omgeving te creëren die een actieve leefstijl bevordert, bijvoorbeeld door veilige en toegankelijke sportfaciliteiten en recreatiegebieden aan te bieden. Gezond eten kan gestimuleerd worden door het aanbieden van voedzame maaltijden op scholen en het beperken van de beschikbaarheid van ongezonde snacks en dranken. Ook kunnen ouders en verzorgers een voorbeeldrol vervullen door gezonde gewoonten in het dagelijks leven te integreren en jongeren aan te moedigen om actief deel te nemen aan sport en buitenshuis te spelen. Door samen te werken aan een ondersteunende en stimulerende omgeving kunnen we jongeren motiveren om een gezonde leefstijl te omarmen en te behouden.