Je herkent het vast, een heerlijk zonnetje buiten zorgt direct voor een goed humeur. Maar UV-straling van hoge intensiteit kan zeker ook gevaarlijk zijn. Met het oog op komende week waarin we natuurlijk veel te maken krijgen met zon en hoge temperaturen is het extra belangrijk om jezelf goed te beschermen.

Wat is UV?

V-straling is een vorm van elektromagnetische straling die afkomstig is van de zon. Er zijn drie soorten UV-stralen:

  1. UVA (320-400 nm): Deze stralen dringen diep door in de huid en zijn verantwoordelijk voor huidveroudering en rimpels. Ze spelen ook een rol bij de ontwikkeling van huidkanker.
  2. UVB (290-320 nm): Deze stralen zijn de hoofdoorzaak van zonnebrand en beschadigen het DNA in onze huidcellen, wat kan leiden tot huidkanker.
  3. UVC (100-290 nm): Deze stralen worden volledig geabsorbeerd door de ozonlaag en bereiken de aarde niet.

Risico’s van UV

Blootstelling aan ultraviolette (UV) straling van de zon heeft verschillende gezondheidsrisico’s. Hoewel zonlicht noodzakelijk is voor de productie van vitamine D en een positieve invloed kan hebben op onze stemming, kan overmatige blootstelling aan UV-straling schadelijk zijn. Hieronder bespreken we de belangrijkste risico’s van blootstelling aan UV-straling.

1. Huidkanker

Een van de ernstigste gevolgen van overmatige blootstelling aan UV-straling is een verhoogd risico op huidkanker. Er zijn drie hoofdtypen huidkanker:

  • Basaalcelcarcinoom: Dit is de meest voorkomende en minst gevaarlijke vorm van huidkanker. Het groeit langzaam en zaait zelden uit, maar kan zich uitbreiden naar omliggend weefsel als het niet wordt behandeld.
  • Plaveiselcelcarcinoom: Deze vorm van huidkanker kan zich naar andere delen van het lichaam verspreiden als het niet op tijd wordt behandeld. Het komt meestal voor op delen van de huid die vaak aan de zon worden blootgesteld.
  • Melanoom: Dit is de gevaarlijkste vorm van huidkanker omdat het snel kan uitzaaien naar andere organen. Melanoom ontstaat in de pigmentcellen van de huid en kan levensbedreigend zijn als het niet vroeg wordt ontdekt en behandeld.

2. Huidveroudering

Chronische blootstelling aan UV-straling versnelt het verouderingsproces van de huid, een verschijnsel dat bekend staat als fotoveroudering. Symptomen hiervan zijn:

  • Rimpels: UV-stralen breken collageen en elastine in de huid af, wat leidt tot rimpels en fijne lijntjes.
  • Pigmentvlekken: Langdurige blootstelling aan de zon kan leiden tot de vorming van donkere vlekken op de huid, ook wel bekend als levervlekken of zonnevlekken.
  • Verslapping van de huid: Door het verlies van elastine kan de huid slapper en minder stevig worden.

3. Verbrande huid

Verbanding is een acute reactie van de huid op overmatige blootstelling aan UVB-stralen. Het resultaat is een ontsteking van de huid, die rood, pijnlijk en soms blaarvormend kan zijn. Herhaalde verbranding verhoogt het risico op huidkanker en kan bijdragen aan fotoveroudering.

4. Oogschade

UV-straling kan ook schadelijk zijn voor de ogen. Langdurige blootstelling aan UV-stralen kan leiden tot:

  • Staar: Een vertroebeling van de ooglens die het zicht vermindert en uiteindelijk kan leiden tot blindheid.
  • Maculadegeneratie: Een aandoening die het centrale zicht aantast en een belangrijke oorzaak is van gezichtsverlies bij ouderen.
  • Oogverbranding: Ook bekend als fotokeratitis, een pijnlijk, tijdelijk verlies van zicht door ontsteking van het hoornvlies door blootstelling aan UV-straling.

5. Verzwakt Immuunsysteem

Er zijn aanwijzingen dat overmatige blootstelling aan UV-straling het immuunsysteem kan onderdrukken. Dit kan de effectiviteit van het immuunsysteem verminderen bij het bestrijden van infecties en mogelijk de ontwikkeling van huidkanker bevorderen.

Beschermende maatregelen

Zonnebrandcrème is een essentieel hulpmiddel om je huid te beschermen tegen de schadelijke effecten van UV-straling. Hier zijn enkele tips voor effectief gebruik van zonnebrand:

  1. Kies de juiste SPF: De zonnebrandfactor (SPF) geeft aan hoe goed de crème je beschermt tegen UVB-straling. Een SPF van 30 blokkeert ongeveer 97% van de UVB-stralen, terwijl een SPF van 50 ongeveer 98% blokkeert. Voor dagelijkse bescherming is een SPF van minstens 30 aan te raden.
  2. Smeer royaal: De meeste mensen gebruiken te weinig zonnebrand. Voor een volledige lichaamsdekking heb je ongeveer 30 ml (ongeveer een shotglas vol) nodig.
  3. Breng opnieuw aan: Zonnebrand slijt door zwemmen, zweten en wrijven. Breng om de twee uur opnieuw aan, en vaker als je aan het zwemmen of zweten bent.
  4. Vergeet de moeilijke plekken niet: Breng zonnebrand aan op alle blootgestelde huid, inclusief oren, nek, voeten en achter je knieën.
  5. Gebruik een breedspectrum zonnebrand: Deze beschermt tegen zowel UVA- als UVB-stralen.

Andere Beschermende Maatregelen

Naast het gebruik van zonnebrand zijn er andere manieren om je huid te beschermen:

  • Draag beschermende kleding: Lange mouwen, broeken, een breedgerande hoed en een zonnebril helpen om je huid te beschermen.
  • Zoek schaduw: Vooral tussen 10 uur ‘s ochtends en 4 uur ‘s middags, wanneer de zon het sterkst is.
  • Vermijd zonnebanken: Deze zenden ook UV-straling uit en verhogen het risico op huidkanker.

Tips voor jou!

Of je nu geniet van een muziekfestival, een barbecue in de achtertuin of een vakantie aan het strand, het is belangrijk om je huid te beschermen tegen de schadelijke effecten van de zon. Hier zijn enkele praktische tips om veilig te genieten van je tijd in de zon:

1. Gebruik Zonnebrandcrème

  • Kies de juiste SPF: Gebruik een zonnebrandcrème met een SPF van minstens 30 en het liefste 50. Voor gevoelige huidgebieden, zoals je gezicht, kun je een hogere SPF gebruiken.
  • Breedspectrum bescherming: Zorg ervoor dat je zonnebrandcrème zowel UVA- als UVB-stralen blokkeert.
  • Voldoende aanbrengen: Breng ongeveer 30 ml (een shotglas vol) zonnebrandcrème aan op je hele lichaam.
  • Regelmatig opnieuw aanbrengen: Breng elke twee uur opnieuw zonnebrand aan, en vaker als je hebt gezwommen of gezweet.

2. Draag Beschermende Kleding

  • Lichte en luchtige stoffen: Kies voor lichtgewicht en ademende kleding die je huid bedekt, zoals lange mouwen en lange broeken.
  • Hoeden en petten: Draag een hoed met een brede rand om je gezicht, oren en nek te beschermen.
  • Zonnebrillen: Gebruik een zonnebril die 100% UV-bescherming biedt om je ogen te beschermen tegen schadelijke straling.

3. Zoek Schaduw

  • Bescherm je tijdens piekuren: Probeer tussen 10 uur ‘s ochtends en 4 uur ‘s middags uit de directe zon te blijven, omdat de UV-straling dan het sterkst is.
  • Maak gebruik van parasols en tenten: Bij festivals of op het strand kun je schaduw zoeken onder een parasol, tent of luifel.
  • Natuurlijke schaduw: Zoek schaduwrijke plekken onder bomen of gebouwen.

4. Blijf Gehydrateerd

  • Drink voldoende water: Zon en hitte kunnen uitdroging veroorzaken. Drink regelmatig water om gehydrateerd te blijven.
  • Vermijd alcohol en cafeïne: Deze kunnen bijdragen aan uitdroging, vooral bij warm weer.

5. Pas op voor Reflecties

  • Zand, water en sneeuw: Deze oppervlakken weerkaatsen UV-straling en kunnen je blootstelling verhogen. Bescherm jezelf extra goed als je in deze omgevingen bent.

6. Gebruik After-Sun Producten

  • Hydraterende lotions: Gebruik na blootstelling aan de zon een after-sun lotion of een hydraterende crème om je huid te kalmeren en te hydrateren.
  • Aloë vera: Dit kan helpen om verbranding te verzachten en je huid sneller te laten herstellen.