Zink is een essentieel mineraal dat een cruciale rol speelt in tal van biochemische processen in het lichaam. Het ondersteunt het immuunsysteem, de celgroei, wondgenezing en de functie van enzymen. Zink is noodzakelijk voor de productie van eiwitten en DNA en speelt een belangrijke rol in de werking van de hersenen, de huid en de voortplantingsorganen. Omdat het mineraal in kleine hoeveelheden in het lichaam aanwezig is, is het essentieel om voldoende zink via voeding of supplementen in te nemen.

De rol van zink in het lichaam

Zink heeft vele belangrijke functies in het lichaam:

1. Immuunsysteem: Zink speelt een sleutelrol in de werking van het immuunsysteem. Het helpt de activiteit van witte bloedcellen te reguleren, die essentieel zijn voor het bestrijden van infecties. Een tekort aan zink kan leiden tot een zwakker immuunsysteem, wat het risico op infecties verhoogt.
2. Celdeling en wondgenezing: Zink is betrokken bij de celdeling en de regeneratie van weefsels, wat essentieel is voor het herstel van wonden en het behoud van een gezonde huid. Zink helpt ook bij de productie van collageen, een eiwit dat belangrijk is voor de stevigheid van de huid en het bindweefsel.
3. Cognitieve functie: Zink is belangrijk voor de hersenfunctie, met name voor het geheugen, de concentratie en de stemming. Het mineraal speelt een rol in de synaptische transmissie, de communicatie tussen hersencellen, en heeft invloed op de werking van neurotransmitters zoals dopamine en serotonine. Een tekort aan zink kan leiden tot concentratieproblemen, geheugenverlies en stemmingswisselingen.
4. Schildklierfunctie: Zink is belangrijk voor de productie van schildklierhormonen, die helpen bij het reguleren van de stofwisseling. Een zinktekort kan leiden tot een verminderde schildklierfunctie en symptomen van hypothyreoïdie, zoals vermoeidheid, gewichtstoename en koude intolerantie.
5. Hormonale balans en vruchtbaarheid: Zink speelt een rol in de hormonale balans en is essentieel voor de vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen. Bij mannen is zink belangrijk voor de productie van testosteron en de gezondheid van het sperma. Bij vrouwen speelt zink een rol in de regulatie van de menstruatiecyclus en de zwangerschap.
6. Antioxidanteigenschappen: Zink heeft antioxidanteigenschappen en helpt het lichaam te beschermen tegen schade door vrije radicalen. Het is betrokken bij de werking van verschillende antioxidanten, zoals superoxide dismutase (SOD), die het lichaam beschermen tegen oxidatieve stress en de veroudering van cellen.

Voeding en zink

Omdat het lichaam zink niet zelf kan aanmaken, moet het via de voeding worden verkregen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink voor volwassenen varieert tussen de 8 en 11 milligram, afhankelijk van leeftijd, geslacht en levensomstandigheden. Zink komt voor in veel verschillende voedingsmiddelen, waaronder:

• Vlees en gevogelte: Rood vlees, kip en kalkoen zijn uitstekende bronnen van zink.
• Zeevruchten: Oesters, krab, garnalen en andere zeevruchten bevatten veel zink.
• Peulvruchten: Bonen, linzen en kikkererwten zijn goede plantaardige bronnen van zink.
• Noten en zaden: Pompoenpitten, cashewnoten, amandelen en zonnebloempitten zijn rijk aan zink.
• Volkoren granen: Havermout, quinoa en bruine rijst bevatten zink.
• Zuivelproducten: Melk, kaas en yoghurt bevatten ook zink, maar in kleinere hoeveelheden dan vlees of zeevruchten.
• Groenten: Spinazie, champignons en broccoli bevatten bescheiden hoeveelheden zink.

Het is belangrijk om een gevarieerd dieet te volgen om voldoende zink binnen te krijgen. Vegetariërs en veganisten hebben bijvoorbeeld mogelijk meer zink nodig, aangezien plantaardige bronnen van zink minder goed door het lichaam kunnen worden opgenomen dan dierlijke bronnen.

Leefstijl en zink

Bepaalde leefstijlfactoren kunnen de zinkstatus beïnvloeden:

• Stress: Chronische stress kan de zinkstatus verminderen, omdat stresshormonen de zinkconcentratie in het bloed kunnen verlagen. Het beheersen van stress door middel van ontspanningstechnieken, meditatie en lichaamsbeweging kan helpen om de zinkniveaus op peil te houden.
• Alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik kan de zinkopname verstoren en het verlies van zink via de urine verhogen. Het is belangrijk om alcohol met mate te consumeren om de zinkstatus te behouden.
• Zwangerschap en borstvoeding: Tijdens de zwangerschap en borstvoeding is de zinkbehoefte verhoogd. Het is belangrijk om voldoende zink via de voeding in te nemen om zowel de moeder als de baby van voldoende zink te voorzien.
• Maag-darmproblemen: Bepaalde aandoeningen, zoals de ziekte van Crohn, coeliakie of andere spijsverteringsstoornissen, kunnen de opname van zink uit de voeding verminderen. Mensen met deze aandoeningen kunnen een verhoogd risico lopen op een zinktekort.

De zinktest in serum versus RBC (rode bloedcellen)

De zinkstatus in het lichaam kan op verschillende manieren worden gemeten, met de zinktest in serum en de test in rode bloedcellen (RBC) als de meest gangbare methoden. Beide tests geven inzicht in de zinkstatus, maar ze meten verschillende aspecten van de zinkspiegels in het lichaam.

Zinktest in serum

De zinktest in serum meet de hoeveelheid zink in het bloedplasma, het vloeibare gedeelte van het bloed zonder de cellen. Deze test is eenvoudig uit te voeren en wordt vaak gebruikt om acute zinktekorten of -overschotten vast te stellen.

• Wat het meet: De serumtest meet de concentratie van zink die zich in het bloedplasma bevindt. Het kan helpen om een snel overzicht te krijgen van de zinkstatus in het lichaam.
• Beperkingen: Serumzinkspiegels kunnen worden beïnvloed door verschillende factoren, zoals infecties, ontstekingen of acute stress, waardoor de test niet altijd een nauwkeurige representatie geeft van de totale zinkstatus in het lichaam. Serumzinkspiegels kunnen tijdelijk laag zijn zonder dat er daadwerkelijk sprake is van een langdurig zinktekort.

Zinktest in rode bloedcellen (RBC)

De zinktest in rode bloedcellen meet de hoeveelheid zink die zich in de cellen zelf bevindt, vooral in de rode bloedcellen, die een goede representatie bieden van de lange termijn zink status in het lichaam. Deze test wordt vaak gebruikt om een gedetailleerder beeld van de zinkstatus te krijgen, vooral bij mensen die mogelijk chronische zinktekorten hebben.

• Wat het meet: De RBC-test reflecteert beter de lange termijn zink status, omdat de zinkconcentratie in de rode bloedcellen minder fluctueert door acute invloeden zoals ziekte of stress.
• Voordelen: De test in rode bloedcellen wordt beschouwd als een betrouwbaardere maat voor de totale zinkstatus in het lichaam, omdat het de zinkopslag in de cellen meet, waar zink in grotere hoeveelheden aanwezig is.

Conclusie

Zink is een essentieel mineraal dat een cruciale rol speelt in het immuunsysteem, de celgroei, wondgenezing, de hersenfunctie en de hormonale balans. Het verkrijgen van voldoende zink via de voeding is belangrijk voor de algehele gezondheid. De zinktest in serum is een veelgebruikte methode voor het meten van de zinkstatus, maar het kan gevoelig zijn voor tijdelijke invloeden, waardoor de test in rode bloedcellen een nauwkeuriger beeld geeft van de lange termijn zink status in het lichaam. Het handhaven van een gezond dieet met voldoende zinkrijke voedingsmiddelen en een gezonde levensstijl is essentieel voor het behouden van een optimale zinkstatus.

Disclaimer:

De gezondheidstesten die wij aanbieden zijn bedoeld om een indicatie te geven van je gezondheidstoestand. Deze tests zijn niet bedoeld om een medische diagnose te stellen of vervanging te zijn voor professioneel medisch advies. De resultaten van de tests kunnen je helpen om potentiële gezondheidsproblemen te identificeren, maar het is altijd belangrijk om een arts of medisch specialist te raadplegen voor verdere interpretatie en advies. Wij raden aan om de resultaten van de test te gebruiken als een hulpmiddel voor verdere gesprekken met je zorgverlener. Wij bieden je de optie om een consult met een van onze VicoBlue Coaches te boeken om advies in te winnen voor welke test bij jouw klachten past, en om jouw resultaten te bespreken en verder advies te krijgen.