Selenium is een essentieel mineraal en een belangrijke antioxidant die een cruciale rol speelt in de gezondheid van het immuunsysteem, de schildklierfunctie en de bescherming tegen oxidatieve schade. Het wordt via de voeding verkregen en is van vitaal belang voor de werking van verschillende enzymen die het lichaam helpen te beschermen tegen schade door vrije radicalen.

De rol van selenium in het lichaam

Selenium is betrokken bij verschillende belangrijke biologische processen:

1. Antioxidantactiviteit: Selenium is een belangrijke component van selenoproteïnen, die fungeren als antioxidanten in het lichaam. Deze eiwitten helpen het lichaam te beschermen tegen oxidatieve schade veroorzaakt door vrije radicalen, die kunnen bijdragen aan veroudering en de ontwikkeling van ziekten zoals kanker en hart- en vaatziekten.
2. Schildklierfunctie: Selenium speelt een cruciale rol in de schildkliergezondheid. Het is betrokken bij de omzetting van het schildklierhormoon T4 (thyroxine) naar het actiever T3 (trijodothyronine). Een seleniumtekort kan leiden tot verstoorde schildklierfunctie, wat kan bijdragen aan symptomen van hypothyreoïdie (traag werkende schildklier), zoals vermoeidheid, gewichtstoename en depressie.
3. Immuunsysteem: Selenium ondersteunt de werking van het immuunsysteem door de activiteit van witte bloedcellen te bevorderen, die helpen bij het bestrijden van infecties. Een adequaat seleniumgehalte versterkt de afweer tegen virussen en bacteriën.
4. Reproductieve gezondheid: Selenium is belangrijk voor de vruchtbaarheid, vooral bij mannen, waar het de kwaliteit van het sperma kan verbeteren. Een seleniumtekort wordt in verband gebracht met een verminderd vermogen om zwanger te worden.
5. Gezondheid van het hart: Selenium helpt bij het verminderen van ontstekingen in het lichaam en kan bijdragen aan een gezonde hartfunctie. Het werkt samen met andere antioxidanten om het hart te beschermen tegen schade door oxidatieve stress.
6. Cognitieve gezondheid: Selenium kan een beschermende rol spelen tegen neurodegeneratieve aandoeningen, zoals Alzheimer, door de hersenen te beschermen tegen oxidatieve schade en ontsteking.

Voeding en selenium

Selenium komt van nature voor in verschillende voedingsmiddelen, en de hoeveelheid selenium in voedsel is sterk afhankelijk van het seleniumgehalte in de bodem waar de planten worden gekweekt. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid selenium voor volwassenen is ongeveer 55 microgram per dag. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan selenium zijn onder andere:

• Paranoten: Paranoten zijn een uitstekende bron van selenium, met slechts één noot die al genoeg selenium kan leveren voor de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid.
• Vis en zeevruchten: Tonijn, sardines, garnalen en andere zeevruchten bevatten selenium.
• Vlees en gevogelte: Kip, kalkoen en rundvlees zijn goede bronnen van selenium.
• Volkoren granen: Bruin rijst, volkorenbrood en havermout bevatten selenium.
• Eieren: Eieren zijn een goede bron van selenium, vooral het eigeel.
• Zuivelproducten: Melk, yoghurt en kaas bevatten selenium, maar in kleinere hoeveelheden.

Hoewel een seleniumtekort zeldzaam is in ontwikkelde landen, kunnen mensen die zich voornamelijk op een plantaardig dieet baseren of in gebieden wonen waar de bodemarm is aan selenium, een tekort ontwikkelen.

Leefstijl en selenium

Bepaalde leefstijlfactoren kunnen de seleniumstatus beïnvloeden:

• Dieet: Mensen die een gezond, gevarieerd dieet eten met voldoende seleniumrijke voedingsmiddelen, hebben over het algemeen een goede seleniumstatus. Het volgen van een dieet met veel bewerkte voedingsmiddelen of weinig dierlijke producten kan leiden tot een lager seleniumgehalte.
• Roken: Roken kan de seleniumstatus verlagen, aangezien roken oxidatieve stress verhoogt, waardoor selenium als antioxidant sneller wordt verbruikt.
• Chronische ziekten: Mensen met bepaalde chronische ziekten, zoals nierziekten of HIV, kunnen een verminderde seleniumstatus hebben. Bij sommige van deze aandoeningen kan de opname of het gebruik van selenium verstoord zijn.
• Alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik kan de opname van selenium in het lichaam verminderen en het verlies ervan via de urine verhogen.

Selenium testen in serum versus RBC (rode bloedcellen)

Er zijn verschillende methoden om de seleniumstatus in het lichaam te meten, waarbij de seleniumtest in serum en de test in rode bloedcellen (RBC) de meest gebruikte zijn. Beide tests geven inzicht in de seleniumstatus, maar ze meten verschillende aspecten van de seleniumspiegels in het lichaam.

Seleniumtest in serum

De seleniumtest in serum meet de concentratie van selenium in het bloedplasma (het vloeibare gedeelte van het bloed). Dit is de meest gangbare methode voor het meten van selenium in het lichaam. Serumseleniumspiegels kunnen echter variëren afhankelijk van de voeding, de aanwezigheid van ontstekingen en andere tijdelijke factoren.

• Wat het meet: De serumtest geeft een momentopname van de seleniumspiegels in het bloed en is relatief snel en gemakkelijk uit te voeren. Het kan helpen om acute tekorten of overschotten van selenium vast te stellen.
• Beperkingen: Omdat serumseleniumspiegels snel kunnen fluctueren door veranderingen in voeding, infecties of ontstekingen, kan de test minder betrouwbaar zijn voor het bepalen van de lange termijn status van selenium in het lichaam. Het kan bijvoorbeeld normaal lijken bij een chronisch seleniumtekort als de tekorten net recent zijn ontstaan.

Seleniumtest in rode bloedcellen (RBC)

De seleniumtest in rode bloedcellen meet de hoeveelheid selenium die daadwerkelijk in de cellen van het lichaam is opgeslagen, vooral in de rode bloedcellen, die een goede indicator zijn van de lange termijn selenium status. Deze test wordt vaak gebruikt om een nauwkeuriger beeld te krijgen van de seleniumstatus, omdat het seleniumgehalte in de cellen minder gevoelig is voor korte termijn veranderingen.

• Wat het meet: De RBC-test reflecteert beter de seleniumstatus over een langere periode, omdat selenium in de rode bloedcellen relatief stabiel blijft. Het biedt een meer betrouwbare indicatie van de totale seleniumstatus in het lichaam.
• Voordelen: Deze test is vooral nuttig voor het beoordelen van de seleniumstatus bij mensen die langdurig in een seleniumtekort kunnen verkeren, maar waarbij de serumseleniumtest misschien geen accurate representatie biedt.

Conclusie

Selenium is een essentieel mineraal met krachtige antioxidanteigenschappen en speelt een cruciale rol in de gezondheid van het immuunsysteem, de schildklierfunctie en de bescherming tegen oxidatieve schade. Het verkrijgen van voldoende selenium via de voeding is belangrijk voor het behoud van een goede gezondheid. De seleniumtest in serum is een veelgebruikte methode om de seleniumstatus te meten, maar het kan beperkt zijn voor het bepalen van de lange termijn selenium status, terwijl de test in rode bloedcellen een nauwkeuriger beeld geeft van de seleniumstatus over langere perioden. Het handhaven van een gezond dieet, met voldoende seleniumrijke voedingsmiddelen, en een gezonde levensstijl kan helpen om een optimaal seleniumgehalte in het lichaam te behouden.

Disclaimer:

De gezondheidstesten die wij aanbieden zijn bedoeld om een indicatie te geven van je gezondheidstoestand. Deze tests zijn niet bedoeld om een medische diagnose te stellen of vervanging te zijn voor professioneel medisch advies. De resultaten van de tests kunnen je helpen om potentiële gezondheidsproblemen te identificeren, maar het is altijd belangrijk om een arts of medisch specialist te raadplegen voor verdere interpretatie en advies. Wij raden aan om de resultaten van de test te gebruiken als een hulpmiddel voor verdere gesprekken met je zorgverlener. Wij bieden je de optie om een consult met een van onze VicoBlue Coaches te boeken om advies in te winnen voor welke test bij jouw klachten past, en om jouw resultaten te bespreken en verder advies te krijgen.