Diabetes type-1

Hoe werkt de bloedsuikerspiegel?

De bloedsuikerspiegel (glucose in het bloed) wordt gereguleerd door een complex samenspel van hormonen, met name insuline en glucagon, en door de lever, spieren en vetweefsel.

Wanneer je voedsel eet, worden koolhydraten afgebroken tot glucose, dat vervolgens in de bloedbaan terechtkomt. Glucose is de belangrijkste bron van energie voor cellen in het lichaam.

• Na het eten: de bloedsuikerspiegel stijgt omdat voedsel wordt afgebroken tot glucose, waardoor er meer glucose in de bloedbaan komt.
• Insulineproductie: de alvleesklier reageert op de stijging van de bloedsuikerspiegel door insuline af te geven. Insuline fungeert als een sleutel om cellen in het lichaam te openen, waardoor ze glucose uit de bloedbaan kunnen opnemen en het gebruiken als energiebron.
• Glucosegebruik en opslag: cellen gebruiken glucose voor energie en eventuele overtollige glucose wordt opgeslagen in de lever en spieren als glycogeen, om later te worden gebruikt wanneer de bloedsuikerspiegel daalt.
• Tussen de maaltijden door: wanneer je niet eet, daalt de bloedsuikerspiegel. De alvleesklier geeft dan glucagon af, een ander hormoon, dat signalen stuurt naar de lever en spieren om het opgeslagen glycogeen om te zetten in glucose en dit in de bloedbaan vrij te geven, waardoor de bloedsuikerspiegel op peil blijft.

Dit delicate evenwicht tussen insuline en glucagon zorgt voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Bij diabetes kunnen problemen ontstaan in dit systeem, zoals onvoldoende insulineproductie (Type 1) of ongevoeligheid van lichaamscellen voor insuline (insulineresistentie bij Type 2), wat leidt tot problemen in het handhaven van een gezonde bloedsuikerspiegel.

Wat is diabetes type-1?

Diabetes type-1, ook wel diabetes mellitus type-1 genoemd,  is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem per ongeluk de lichaamscellen aanvalt die insuline produceren in de alvleesklier. Hierdoor wordt er weinig tot geen insuline aangemaakt. Als gevolg is er te veel glucose in het lichaam aanwezig dat niet wordt omgezet. Dit proces heeft alles te maken met het reguleren van de bloedsuikerspiegel. De exacte oorzaak van Type 1 diabetes is nog niet volledig begrepen. Genetische aanleg en omgevingsfactoren lijken een rol te spelen bij het ontstaan van deze vorm van diabetes.

Mensen die last hebben van diabetes type-1 ervaren vaak overmatige dorst en moeten veel naar het toilet. Ook komt er vermoeidheid voor. Daarnaast is typerend voor diabetes type-1 dat gewichtsverlies kan optreden zonder enig verklaarbare reden. Ook kun je wazig gaan zien en veranderd de stemming veel.

Mensen met type 1 diabetes hebben dagelijks insuline-injecties of gebruiken insulinepompen om hun bloedsuikerspiegel te reguleren. Ze moeten ook een gezonde levensstijl handhaven met aandacht voor voeding en lichaamsbeweging.

Wat is diabetes type-2?

Type 2 diabetes is een aandoening waarbij het lichaam onvoldoende insuline produceert of de geproduceerde insuline niet efficiënt gebruikt. Het begint vaak met insulineresistentie, waarbij cellen niet goed reageren op insuline. Lifestylefactoren zoals slechte voeding, weinig lichaamsbeweging, overgewicht en genetische aanleg spelen een rol bij het ontwikkelen van Type 2 diabetes.

Symptomen van diabetes type-2 zijn onder andere verhoogde dorst en hongergevoel, vaak plassen, vermoeidheid, wazig zicht, langzaam genezende wonden. Ook is de kans op infecties groter bij mensen die last hebben van diabetes type-2.

Behandeling van Type 2 diabetes omvat vaak aanpassingen in levensstijl, zoals een gebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging. Soms zijn medicatie en insuline-injecties nodig om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden.

Verschillen tussen beide typen

• Oorzaak: type 1 wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie, terwijl type 2 vaak gerelateerd is aan levensstijlfactoren en genetica.
• Behandeling: type 1 vereist dagelijkse insuline-injecties, terwijl type 2 in eerste instantie vaak kan worden behandeld met levensstijlaanpassingen.
• Leeftijd van begin: type 1 wordt meestal gediagnosticeerd op jongere leeftijd, terwijl type 2 vaker voorkomt bij volwassenen, maar kan ook op jongere leeftijd voorkomen.

Beide vormen van diabetes hebben een aanzienlijke impact op het dagelijks leven van degenen die ermee leven. Het is belangrijk om bewustzijn te creëren over diabetes, vroegtijdige symptomen te herkennen en preventieve maatregelen te nemen om de risico’s te verminderen.

Ongeacht het type diabetes is het essentieel om medische adviezen op te volgen, een gezonde levensstijl te handhaven en regelmatig medische controles te laten uitvoeren. Met de juiste zorg en begeleiding kunnen mensen met diabetes een vol en actief leven leiden.

Diabetes type-2, een leefstijlziekte

Recent is in het nieuws naar voren gekomen dat kinderen en jongeren steeds vaker last krijgen van diabetes type-2. Kinderartsen vermoeden dat dit gepaard gaat met de stijgende cijfers in overgewicht en obesitas bij jongeren. Het diabetes fonds en de kinderartsen maken zich zorgen en roepen het nieuwe kabinet op om meer maatregelen te nemen voor een gezonde leefomgeving bij kinderen en jongeren.

Cijfers maken bekend dat 1 op de 8 jongeren last heeft van overgewicht en de verwachting is dat deze verhouding alleen maar zal verslechteren. Edgar van Mil van het Jeroen Bosch Ziekenhuis benadrukt dat diabetes type 2 bij jongeren een ernstige aandoening is, zelfs ernstiger dan bij volwassenen. Dit komt door het verhoogde risico op complicaties, zoals schade aan vitale organen zoals de nieren, ogen en zenuwen, die op jongere leeftijd kunnen optreden. Het is bekend dat hoe jonger iemand gediagnosticeerd wordt, hoe groter het risico op dergelijke complicaties.

Volgens gegevens van het diabetes fonds krijgen elke week meer dan duizend mensen in Nederland de diagnose diabetes. In het land leven momenteel 1,2 miljoen mensen met deze aandoening, waarvan 1,1 miljoen diabetes type 2 hebben. Bovendien zitten naar schatting nog eens 1,1 miljoen mensen in een voorfase van type 2 diabetes.

Samen naar een verbeterde leefstijl

Het handhaven van een gezonde levensstijl is cruciaal bij het omgaan met overgewicht en dus het voorkomen van diabetes type-2. Een gebalanceerd dieet, rijk aan groenten, fruit, volle granen en magere eiwitten, is essentieel. Het verminderen van de inname van bewerkte voedingsmiddelen, suikers en verzadigde vetten kan ook helpen. Daarnaast is regelmatige lichaamsbeweging belangrijk. Het streven naar minstens 150 minuten matige fysieke activiteit per week, zoals wandelen, fietsen of zwemmen, kan enorm bijdragen aan het behoud van een gezond gewicht (bron 1, bron 2, bron 3).